Θα ασχοληθούμε λοιπόν με την οικογένεια των ερπητοϊών και την οικογένεια των ιών HPV. Τελευταία έχει δημιουργηθεί μία αντίληψη η οποία διαδίδεται από στόμα σε στόμα και τείνει να πάρει την μορφή μίας γενικότερης παραδοχής. Ότι δηλαδή οι δύο αυτές οικογένειες συμπεριφέρονται το ίδιο, εξαφανίζονται και επανεμφανίζονται στον άνθρωπο και δεν υπάρχει θεραπεία για καμμία από τις δύο μολύνσεις. Μία γενική παραδοχή όμως που διαδίδεται από στόμα σε στόμα δεν σημαίνει ότι είναι και σωστή.
Πάρτε για παράδειγμα την γενική παραδοχή ότι "διαβήτης" σημαίνει αύξηση του σακχάρου στο αίμα. Αυτή την παραδοχή την αναφέρουν ακόμα και λεξικά της Ελληνικής γλώσσας που μπορεί να έχετε και στο σπίτι σας. Επειδή όμως αποτελεί παραδοχή, στέκει και Ιατρικά; Όχι φυσικά. Διαβήτης σήμαινε πάντα και σημαίνει ακόμα την πολυουρία (αύξηση της ποσότητας των αποβαλλόμενων ούρων). Ο διαβήτης εμφανίζεται σε δύο παθολογικές καταστάσεις. Η μία είναι η αύξηση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα και ονομάζεται σακχαρώδης διαβήτης. Η άλλη οφείλεται σε παθολογική έκκριση της αντιδιουρητικής ορμόνης από την υπόφυση του εγκεφάλου και ονομάζεται άποιος διαβήτης. Φυσικά ο σακχαρώδης διαβήτης είναι πιο γνωστός γιατί αφορά ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, αλλά το παράδειγμα αυτό απλά θέλει να δείξει ότι μια γενική παραδοχή δεν σημαίνει πάντα ότι είναι και σωστή.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με την παραδοχή που εξαπλώνεται για την ομοιότητα των δύο οικογενειών ιών. Πρόκειται περί λάθους το οποίο κανείς δεν ξέρει πώς ξεκινά αλλά δημιουργεί σύγχυση σε σχέση με την πραγματικότητα. Άς δούμε λοιπόν τι κοινό υπάρχει ανάμεσά τους.
Ναι, πρόκειται για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Αυτό δεν αμφισβητείται από κανέναν. Όμως οι διαφορές είναι πολλές:
Οι ερπητοϊοί αναπτύσσονται και ζουν στις απολήξεις των νευρικών μας κυττάρων. Αυτή η θέση είναι το σπίτι τους, εκεί ζουν, αναπτύσσονται και προκαλούν βλάβες. Οι βλάβες είναι "θορυβώδεις" και ενοχλητικές (πόνος, κάψιμο, φυσαλίδες με υγρό, έλκη) τα οποία κάνουν τον κύκλο τους και εξαφανίζονται. Περιμένουν την κατάλληλη ώρα για να εκδηλωθούν και πάλι. Τα έλκη που προκαλούν εξαφανίζονται τελείως. Πώς γίνεται αυτό; Μα απλούστατα γιατί αφορούν τις απολήξεις νευρικών κυττάρων και όχι επιθηλιακών κυττάρων (του δέρματος δηλαδή). Αυτός είναι και ο λόγος που δεν καυτηριάζουμε τις βλάβες. Χρησιμοποιούμε μόνο φαρμακευτική αγωγή και περιμένουμε να υποχωρήσουν. Πιο επικίνδυνοι οι ιοί του έρπητα θα αποδειχθούν στα παιδιά (ερπητική λοίμωξη) και σε άτομα με κακό ανοσοποιητικό σύστημα. Εκεί θέλουν προσοχή γιατί μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την ζωή. Ο έρπης ζωστήρας προκαλεί βλάβες που μοιάζουν με "ζώνη" κυρίως στον θώρακα. Ακολουθούν την πορεία των μεσοπλεύριων νεύρων γι αυτό και έχουν αυτή την μορφή. Οι ιοί του έρπη δεν προκαλούν καρκίνο στον άνθρωπο και ζουν μέσα στα νευρικά μας κύτταρα. Δεν μπορούμε να τους εξαλείψουμε επεμβατικά. Μάλιστα η μελέτη DNA πλέον μας έδωσε την δυνατότητα να ανιχνεύσουμε ερπητοϊούς ακόμα και σε μέρη που δεν θα πιστεύαμε ότι υπάρχουν όπως το σπερματικό υγρό του άνδρα (εξέταση πολύ χρήσιμη για ζευγάρια που αντιμετωπίζουν θέματα υπογονιμότητας και αποβολών).
Οι ιοί HPV αντίθετα ζουν μόνο στα επιθηλιακά μας κύτταρα. Επιθηλιακά κύτταρα είναι αυτά που "ντύνουν" τις ανθρώπινες δομές και δίνουν την εικόνα μας. Τα επιθηλιακά κύτταρα γεννιούνται από την βασική μεμβράνη. Η βασική μεμβράνη χωρίζει ουσιαστικά το εσωτερικό του ανθρώπου από τον έξω κόσμο και έχει σαν πρώτο στρώμα άμυνας τα επιθηλιακά κύτταρα που κάθονται σε σειρές. Σκεφτείτε ένα τοιχίο με τσιμέντο και από πάνω να έχει μερικές σειρές τούβλα. Το τσιμέντο είναι η βασική μεμβράνη και τα τούβλα είναι τα επιθηλιακά κύτταρα. Είναι πλήρως διαχωρισμένα από τον οργανισμό μας. Σε αυτά τα κύτταρα εισάερχεται ο ιός των κονδυλωμάτων και δεν έχει πού να πάει. Το μόνο που του μένει να κάνει είναι να εξαπλώνεται οριζόντια και αν του επιτραπεί προχωρά κάθετα προς την βασική μεμβράνη. Αν σπάσει την βασική μεμβράνη με τον καιρό τότε μιλάμε για επιθηλιακό καρκίνο ο οποίος εξαπλώνεται γρήγορα και απαιτεί ριζικές επεμβατικές μεθόδους (καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, καρκίνος της ουρήθρας, καρκίνος του αιδοίου, καρκίνος του στόματος-φάρυγγα-λάρυγγα).
Η διαφορά στην θέση εποικισμού και στην συμπεριφορά είναι εμφανής. Ο ιός των κονδυλωμάτων λόγω του ότι εγκλωβίζεται σε επιφανειακά κύτταρα μας δίνει την δυνατότητα να τον αντιμετωπίσουμε επεμβατικά δηλαδή πιο επιθετικά από ότι τον ιό του έρπητα. Ξέρουμε πού ζει και επισης ξέρουμε ότι δεν μπορεί να κρυφτεί στο εσωτερικό του οργανισμού όπως οι ερπητοϊοί. Και είμαστε επιθετικοί γιατί ξέρουμε ότι μπορεί να προκαλέσει κακρίνο των επιθηλιακών κυττάρων.
Υπάρχει σύγχυση όμως και όσον αφορά τους στόχους μας σαν γιατροί. Δεν μας ενδιαφέρει να εξοντώσουμε τους ιούς των κονδυλωμάτων από την φύση. Αυτό είναι αδύνατον. Όπως επίσης ξέρουμε ότι δεν προκαλούν όλοι οι τύποι του ιού καρκίνο. Άλλο είναι να απομονωθεί σε άνθρωπο ένας τύπος π.χ. ο 62 και άλλο ο 16. Στοχεύουμε λοιπόν πάντα στις περιοχές που προκαλεί καρκίνο ένας τύπος του ιού (ουρήθρα άνδρα-γυναίκας, τράχηλο μήτρας, στοματοφάρυγγα). Δεν ασχολούμαστε να απομονώσουμε όλους του περιβαλλοντικούς τύπους ιού που μπορεί να έχει κάποιος στο σώμα του και ουσιαστικά δεν τον βλάπτουν.
Ο ιός των κονδυλωμάτων φεύγει τελείως από το ανθρώπινο σώμα σε αντίθεση από τον ερπητοϊό. Αν εμφανιστεί ξανά βλάβη π.χ. στον τράχηλο της μήτρας γυναίκας η οποία είχε υποβληθεί σε τεστ DNA και αυτό ήταν αρνητικό, σημαίνει απλά ότι ξαναήρθε σε επαφή με τον ιό. Δεν σημαίνει ότι κάπου αυτός ήταν κρυμμένος και ξεναεμφανίστηκε. Όταν π.χ. μία γυναίκα έχει μολυνθεί από τον τύπο 16 (σε DNA τεστ), μετά την θεραπεία το τεστ ήταν αρνητικό και σε βάθος χρόνου ξαναεμανιστεί ο 16 ή κάποιος άλλος τύπος αυτό οφείλεται σε επαναμόλυνση από φορέα. Μην ξεχνάτε ότι στις ηλικιακές ομάδες από την έναρξη των σεξουαλικών σχέσεων (16-18) έως τα 32-35 οι φορείς του ιού ξεπερνούν το 75%. Οι πιθανότητες να μην σας ξανακολλήσει ένας νέος σύντροφος είναι πολύ λίγες πλέον.
