Σαν άξονα λοιπόν θεωρούμε τα ανώτερα κέντρα και τον αδένα που δρα η κάθε ορμόνη του κέντρου.
Έτσι έχουμε π.χ. τον άξονα Υποθάλαμος-Υπόφυση-Ωοθήκη (ΥΥΩ), Υποθάλαμος-Υπόφυση-Επινεφρίδια (ΥΥΕ) κοκ. Ο σκοπός της δημιουργίας των αξόνων ήταν καθαρά μόνο θέμα κατανόησης της ατομικής λειτουργίας των ορμονών. Το ορμονικό σύστημα δεν είναι αυτόνομο και φυσικά δεν υπάρχουν όρια που να χωρίζουν τον ένα αδένα από τον άλλο στο σώμα μας. Ότι συμβαίνει στον ένα άξονα μπορεί να επηρεάσει τους υπόλοιπους.
Οι άξονες τώρα λειτουργούν ως εξής: ας πάρουμε για παράδειγμα τον άξονα ΥΥΩ που μας ενδιαφέρει πιο πολύ στην Γυναικολογία. Ο Υποθάλαμος λοιπόν,όπως αναφέραμε στην ενότητα της Φυσιολογίας του Κύκλου, θα παράγει την ορμόνη GnRH. Η GnRH (ορμόνη απελευθέρωσης γοναδοτροπινών) θα φτάσει στην Υπόφυση και θα την διεγείρει να παράγει γοναδοτροπίνες δηλαδή την FSH και την LH. Mε την σειρά τους αυτές οι δύο ορμόνες θα δράσουν στην Ωοθήκη, το τρίτο μέλος του άξονα, και η ωοθήκη με την σειρά της θα παράγει οιστρογόνα. Τα οιστρογόνα που παράγει η ωοθήκη εκτός από τις πολλαπλές λειτουργίες που επιτελούν, αποτελούν και το σήμα να μειωθεί η παραγωγή GnRH από τον Υποθάλαμο αφού η αποστολή πέτυχε.
Αυτό ήταν ένα απλό παράδειγμα για το τι συμβαίνει όταν μία ορμόνη φτάσει στα επιθυμητά επίπεδα για το σώμα μας. Τότε η ίδια γίνεται το σήμα για να σταματήσει η υπέρμετρη και χωρίς νόημα παραγωγή της. Όταν ο άξονας λειτουργεί σωστά τότε οι μηχανισμοί αυτοί, δηλαδή της διέγερσης και της αναστολής, λειτουργούν σωστά και μέσα στα πλαίσια του επιθυμητού. Το να μπορεί μια ορμόνη να ρυθμίζει την απελευθέρωση ή να αναστέλει την απελευθέρωση μίας άλλης ορμόνης είναι μια συνηθισμένη διαδικασία που συμβαίνει κάθε ημέρα στο σώμα μας. Προσπαθείστε τώρα να φανταστείτε ένα πλήθος ορμονών να αλληλεπιδρούν και η μία να επηρεάζει τα επίπεδα άλλων ορμονών... Είναι δύσκολο βέβαια να το διανοηθεί κανείς αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα και δεν αφορά μόνο τις ορμόνες αλλά όλες τις βιοχημικές διαδικασίες καθημερινά.
Στην γυναίκα η διαταραχή των αξόνων οδηγεί σε πολλές περιπτώσεις σε διαταραχές του κύκλου είτε σε καθυστέρηση εμφάνισης περιόδου είτε σε διαταραχές της διάρκειας της περιόδου. Αυτό προκαλεί πρόσθετο stress αφού η γυναίκα από μικρή ηλικία μαθαίνει να έχει την εμφάνιση της περιόδου κάθε μήνα σαν δείκτη καλής λειτουργίας του σώματός της. Μία διαταραχή του κύκλου δεν είναι μία εύκολη υπόθεση όπως ίσως εσφαλμένα θεωρούν. Μπορεί π.χ. η πλειοψηφία των διαταραχών του κύκλου να οφείλεται σε διαταραχή της ισορροπίας μεταξύ ανδρογόνων και οιστρογόνων αλλά ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και μία μειοψηφία αιτίων που απαιτούν διερεύνηση πριν την τελική διάγνωση.
Ανδρογόνα & Οιστρογόνα
