Τι είναι η βασική στιβάδα

Η βασική στιβάδα είναι η μητρική στιβάδα κάθε επιθηλίου. Από εκεί δημιουργούνται νέα κύτταρα τα οποία ωριμάζουν και παίρνουν την θέση των παλιότερων και γηρασμένων κυττάρων στην επιφάνεια του επιθηλίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα επιθηλίου με πολλές στιβάδες κυττάρων είναι το δέρμα μας (επιδερμίδα).

Στην εικόνα αυτή φαίνεται καθαρά η επιδερμίδα. Τα κύτταρα αμέσως μόλις δημιουργηθούν από την βασική στιβάδα ανεβαίνουν προς τα πάνω και ταυτόχρονα ωριμάζουν. ¨οταν πια φτάσουν στην επιφάνεια έχουν υποστεί μία διαδικασία την λεγόμενη κερατινοποίηση και αποκτούν την σκληρή σύσταση που τους επιτρέπει να είναι αδιαπέραστα και αδιάβροχα. Αν παρατηρήσετε την ράχη της παλάμης σας θα διακρίνεται τα πλατιά επιφανειακά κύτταρα του δέρματος και τα όριά τους από τα υπόλοιπα κύτταρα.

Η βασική στιβάδα όμως έχει και έναν άλλο ρόλο. Αποτελεί τον φυσικό φραγμό για κάθε απειλή ενάντια στο σώμα μας. Εάν κάποια νόσος ή πιο απλά εάν ένα βακτήριο περάσει από την βασική στιβάδα τότε μπορεί να πάει οπουδήποτε στο σώμα μας μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Εάν πρόκειται για κακοήθη νόσο, από την στιγμή που θα διαπεράσει την βασική στιβάδα του επιθηλίου ονομάζεται "διηθητική" γιατί είναι ελεύθερη πλέον να πάει παντού...

Τα CIN και η αξία τους

Όταν μία βλάβη χαρακτηρίζεται σαν CIN I σημαίνει ότι έχει διηθήσει το 1/3 του επιθηλίου. Αντίστοιχα στο CIN ΙΙ διηθεί τα 2/3 και στο CIN III διηθεί όλο το επιθήλιο και έχει φτάσει στην βασική στιβάδα. Όταν φτάσει εκεί, ονομάζεται CA in situ (δηλαδή μη διηθητική νεοπλασία). Εάν η βλάβη διασπάσει τον φραγμό της βασικής στιβάδας του επιθηλίου τότε ονομάζεται διηθητική νεοπλασία και εξαπλώνεται με ταχύτητα. Το μέλημά μας είναι να εντοπίσουμε και να διαγνώσουμε τα CIN και να αντιμετωπίσουμε επεμβατικά πρι αυτά γίνουν διηθητικά. Η νέα υποδιαίρεση των βλαβών έχει μειώσει τα 3 αυτά στάδια σε δύο:

• Στο LGSIL (low grade squamous intraepithelial lesion) το οποίο περιλαμβάνει αρχόμενες βλάβες και το CIN I.
• Στο HGSIL (high grade squamous intraepithelial lesion) το οποίο περιλαμβάνει τα CIN II & CIN III.

Το HGSIL αντιμετωπίζεται με εκτομή του τραχήλου της μήτρας. Σκοπός αυτής της επέμβασης είναι να αφαιρεθεί το σύνολο της βλάβης πριν αυτή υποτροπιάσει και επεκταθεί βαθύτερα. Η εκτομή γίνεται με laser ή με loop διαθερμία και είναι τόσο διαγνωστική όσο και θεραπευτική. Το τμήμα αυτό εξετάζεται ιστολογικά και το επιθυμητό για εμάς είναι η βλάβη να έχει αφαιρεθεί πλήρως και να είναι περιορισμένη στο επιθήλιο. Η πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση των βλαβών από τους ιούς HPV στον τράχηλο της μήτρας οδηγεί σε καλή θεραπευτική αντιμετώπιση και προστατεύει την γυναίκα από ριζικότερες επεμβάσεις οι οποίες εφαρμόζονται σε περίπτωση διηθητικών βλαβών.

Τι είναι τα VIN

Ότι είναι τα CIN είναι και τα VIN και αφορούν το αιδοίο. Αντίστοιχα υπάρχουν και τα VAIN για τον κόλπο. Τα VIN όπως γίνεται εύκολα κατανοητό αφορούν το βάθος της βλάβης στο επιθήλιο του αιδοίου από τους ιούς HPV. Τα VIN διακρίνονται και αυτά σε στάδια Ι, ΙΙ και ΙΙΙ ανάλογα με το βάθος διήθησης. Το VIN III μπορεί να εξελιχθεί σε διηθητική νόσο (καρκίνο) σε μικρότερο όμως ποσοστό από ότι το αντίστοιχο CIN III. Δεν παύει όμως να αποτελεί μία πραγματικότητα το ότι:

Σε πολλές γυναίκες που εμφανίζονται βλάβες του αιδοίου, αυτές συνδυάζονται με βλάβες στον τράχηλο της μήτρας.

Οι τύποι 16 και 18 των ιών HPV ευθύνονται για προκαρκινικές αλλοιώσεις του αιδοίου.

Πώς ελέγχονται οι βλάβες του αιδοίου

Οι βλάβες αυτές ελέγχονται κατά την διάρκεια της κολποσκόπησης. Το κολποσκόπιο και συγκεκριμένα το βιντεοκολποσκόπιο μας δίνει την δυνατότητα να ελέγχουμε όλη την περιοχή των έξω γεννητικών οργάνων και με την χρήση κατάλληλων αντιδραστηρίων να εντοπίζουμε τις προσβεβλημένες περιοχές. Οι περιοχές αυτές διαφέρουν από τις περιοχές που δεν έχουν μολυνθεί λόγω του ότι συμπεριφέρονται διαφορετικά όταν έρχονται σε επαφή με τα αντιδραστήρια. η κολποσκόπηση δεν είναι μία επώδυνη διαδικασία και είναι απόλυτα διαγνωστική. Οι βλάβες στην περιοχή του αιδοίου δεν είναι εξογκώματα ή μορφώματα όπως συμβαίνει στο δέρμα. Πρόκειται για επίπεδες αλλοιώσεις οι οποίες δεν ψηλαφώνται με το χέρι οπότε είναι δύσκολο να εντοπιστούν από εσάς τις ίδιες. Πρόκειται για βλάβες που συνήθως εντοπίζονται στην κολποσκόπηση μόνο. Είναι πιθανόν να προκαλούν κνησμό αν και αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Αυτός είναι και ο λόγος που μερικές γυναίκες δεν αντιλαμβάνονται τίποτα πριν τους το πει ο Γυναικολόγος τους.

Πόσο επικίνδυνες είναι

Άπό την μέχρι τώρα πορεία τους θεωρούνται λιγότερο επικίνδυνες και με πιο αργή εξέλιξη από τις αντίστοιχες βλάβες του τραχήλου της μήτρας. η θέση τους διευκολύνει και στον εύκολο εντοπισμό τους αλλά και στην παρακολούθησή τους.

Πώς θεραπεύονται

Θεραπεία εκλογής (δηλαδή θεραπεία αποτελεσματική) θεωρείται η εξάχνωση των βλαβών με laser. Το laser έχει την ιδιαιτερότητα να "χτυπά" με απόλυτη ακρίβεια ακόμα και περιοχές που εντοπίζονται με μεγεθυντικό φακό και μάλιστα ομοιόμορφα ώστε να αποφεύγονται δυσμορφίες στην περιοχή και ουλές. Η επούλωση είναι πολύ γρήγορη. Εάν χρειαστεί η θεραπεία συμπληρώνεται με ειδικές κρέμες που έχουν την ιδιότητα να καταστρέφουν τα μολυσμένα κύτταρα του επιθηλίου. Επειδή όμως το επιθήλιο αναγεννάται από κάτω προς τα επάνω και ο κύκλος ζωής των κυττάρων είναι μεγάλος απαιτόύνται πολλές εφαρμογές της κρέμας στην ίδια περιοχή ώστε να σιγουρευτούμε ότι αναδύθηκαν υγιή κύτταρα του επιθηλίου. Η επιβεβαίωση της ολοκλήρωσης της θεραπείας μπορεί να γίνει με ένα τεστ DNA για την παρουσία στελεχών του ιού.

Εμβόλιο για τους HPV

Έχει δημιουργηθεί η λανθασμένη αντίληψη ότι πρόκειται για το εμβόλιο κατά του καρκίνου. Αυτό είναι λάθος αν και μακάρι να ήταν. Πρόκειται για εμβόλια κατά 2 και 4 τύπων του ιού HPV. Η λογική της χρήσης του εμβολίου είναι να αποκτήσει αντισώματα η γενιά των κοριτσιών που τώρα βρίσκεται στην αρχή της εφηβείας και οι επόμενες γενιές. Υπάρχει μία σύγχυση του τι γίνεται με τα μεγαλύτερα κορίτσια για τον λόγο αυτό εμβολιάζονται και όσα κορίτσια δεν έχουν μολυνθεί από τον ιό αλλά το επιθυμούν. Ο Εθνικός Εμβολιασμός αφήνει από έξω τα αγόρια με την λογική ότι δεν κινδυνεύουν από καρκίνο. Δεν παύουν όμως να είναι φορείς και να μεταδίδουν στελέχη των ιών. Απαιτείται μία σωστή αντιμετώπιση της κατάστασης και από τα αγόρια στο θέμα αυτό. Την ενημέρωση μπορούν να την αναλάβουν οι γονείς αλλά και εμείς φροντίζουμε μέσω των κοριτσιών να στείλουμε το μήνυμα ότι το πρόβλημα αφορά και τα δύο φύλα και δεν είναι κάτι που αφήνει τον ανδρικό πληθυσμό από έξω.

Οι ιοί HPV είναι περιβαλλοντικοί

Και βέβαια είναι και για αυτόν τον λόγο δεν τους πειράζουμε αν δεν μας πειράξουν. Αν λάβουμε υπόψιν όμως ότι οι ιοί HPV μπορεί να προκαλέσουν κακοήθεια στον τράχηλο της μήτρας, στον κόλπο, στο αιδοίο, στην στοματική κοιλότητα, στον φάρυγγα, στον λάρυγγα και πολλές βλάβες ακόμη, σίγουρα δεν τους γυρίζουμε την πλάτη. Είμαστε ευαισθητοποιημένοι απέναντί τους και τους εξαλείφουμε εάν παραβλάψουν τον άνθρωπο.