Η καλλιέργεια κολπικού υγρού και το άμεσο παρασκεύασμα είναι οι εξετάσεις εκλογής. Πολλές φορές είναι τόσο εμφανής η εικόνα και τόσο σαφής που μετά την λήψη καλλιέργειας χορηγούμε θεραπεία χωρίς να περιμένουμε το αποτέλεσμα. Εάν βέβαια η καλλιέργεια δείξει κάτι άλλο και όχι μύκητες, τότε η θεραπεία τροποποιείται.

Αυτά λίγο πολύ είναι γνωστά όσον αφορά τους μύκητες. Οι μύκητες έχουν την ιδιαιτερότητα να μην διαθέτουν μηχανισμούς ανάπτυξης αντίστασης στα αντιμυκητιασικά φάρμακα όπως τα βακτήρια. Διαθέτουν κυτταρικό τοίχωμα αλλά όχι κυτταρική μεμβράνη οπότε το έργο μας είναι σχετικά εύκολο. Υπάρχουν περιπτώσεις όμως που η αγωγή αποτυγχάνει οπότε ελέγχουμε τι δεν έγινε σωστά. Τα αίτια αποτυχίας της αγωγής είναι συνήθως:

• Κακή ή ελλειπής εφαρμογή του φαρμάκου στον κόλπο
• διακοπή της θεραπείας
• αμέλεια ή άρνηση του συντρόφου να λάβει και εκείνος θεραπεία
• επαφές πριν την ολοκλήρωση της θεραπείας
• χρήση αντισηπτικών
• σεξουαλικές προτιμήσεις (συζητώνται κατ' ιδίαν στο ιατρείο)

Για την επιτυχία λοιπόν της θεραπείας θα πρέπει να αποφεύγονται όλα τα παραπάνω, η θεραπεία να γίνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού, να αποφεύγεται η χρήση αντισηπτικών και φυσικά να κάνει θεραπεία και ο σύντροφος.

Όσον αφορά την λήψη της καλλιέργειας θα πρέπει να έχετε υπόψη σας τα παρακάτω τα οποία ισχύουν και για την πιθανότητα να κάνετε καλλιέργεια ούρων.

Το πρωί πριν ξεκινήσετε για την καλλιέργεια θα πρέπει να πλυθείτε καλά στην περιοχή με κοινό σαπούνι το οποίο θα το κάνετε πρώτα αφρό. Χρησιμοποιείστε μικρή ποσότητα σαπουνιού. Ξεπλυθείτε με άφθονο νερό. Σκουπιστείτε με πετσέτα και όχι με χαρτί και μάλιστα πωματιστά, δηλαδή μην τρίψετε με την πετσέτα την περιοχή. Αν πρόκειται να συλλέξετε ούρα αφείστε τα πρώτα ούρα να φύγουν και συλλέξτε ούρα από το μέσον της ούρησης. Προσπαθείστε να μην πιάσετε το δοχείο συλλογής ούρων από την μέσα επιφάνεια γιατί ήδη το ξεαποστειρώσατε. Τα χέρια μας είναι αποικισμένα με φυσιολογική χλωρίδα, μην το ξεχνάτε. Κλείστε το δοχείο αμέσως. Αν δεν πρόκειται να κάνετε ανάλυση ούρων τότε αφού πλυθείτε απευθυνθείτε στον γιατρό για την λήψη καλλιέργειας από τον κόλπο. Μία πλήρης καλλιέργεια περιλαμβάνει:

• την καλλιέργεια κολπικού υγρού
• την καλλιέργεια τραχηλικού υγρού για αναερόβια μικρόβια
• το άμεσο παρασκεύασμα και
• την ανίχνευση για Μυκόπλασμα, Ουρεόπλασμα και Χλαμύδια.

Όσον αφορά τα τρία τελευταία προτιμάται η μέθοδος PCR (ανίχνευση DNA) γιατί είναι πιο αξιόπιστη αλλά και πιο δαπανηρή. Είναι στην επιλογή σας. Για τα χλαμύδια μπορεί να γίνει και εξέταση ανίχνευσης αντισωμάτων στο αίμα.

Άλλα αίτια κνησμού

Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις οι οποίες ευθύνονται για την εμφάνιση κνησμού στην περιοχή αλλά το αίτιο δεν είναι μύκητες. Η γενική αντίληψη ότι εφόσον υπάρχει κνησμός τότε υπάρχουν μύκητες είναι λάθος και μπορεί να οδηγήσει στο να παραμεληθούν κάποιες καταστάσεις οι οποίες να αποβούν επικίνδυνες. Κατ' αρχήν πάντα λαμβάνεται υπόψη η ηλικία της γυναίκας. Όταν η γυναίκα είναι στην πειεμμηνόπαυση ή έχει εγκατεστημένη εμμηνόπαυση το να υποθέσει ότι έχει μύκητες μπορεί να αποδειχτεί λάθος έως τραγική αμέλεια. Στις ηλικίες αυτές κνησμό προκαλούν:

• η ατροφία του επιθηλίου λόγω έλλειψης οιστρογόνων
• οι προκαρκινικές καταστάσεις
• η αρχόμενη κακοήθεια της περιοχής.

Επαναλαμβάνω ότι αυτά αφορούν γυναίκες περιεμμηνοπαυσιακά και μετά την εμμηνόπαυση. Οι γυναίκες αυτές είναι επιβεβλημένο να εξετάζονται από γιατρό.

Στς μικρότερες ηλικίες ένα συνηθισμένο αίτιο κνησμού της περιοχής των έξω γεννητικών οργάνων είναι η αλλεργική αντίδραση. Τα έξω γεννητικά όργανα και εκτός εισόδου κόλπου και εντός της εισόδου είναι καλυμμένα από το ίδιο επιθήλιο, το οποίο ονομάζεται πολύστοιβο πλακώδες. Απλά στην μέσα επιφάνεια των χειλέων είναι πιο έντονα ερυθρό γιατί είναι λεπτότερο. Αποτέλεσμα φυσικά είναι να εκδηλώνει αλλεργική αντίδραση όπως και το δέρμα μας. Εδώ χρειάζεται προσοχή ώστε να εστιάσουμε σε κάποια αλλαγή συνήθειας ή στην αγορά ενός νέου προϊόντος για την ευαίσθητη περιοχή το οποίο δεν είχατε ξαναχρησιμοποιήσει. Η αγωγή εδώ φυσικά είναι ίδια με τις άλλες αλλεργικές αντιδράσεις του δέρματος πάντα με την σύσταση του γιατρού.

Οι συνθήκες υγιεινής και καθαριότητας της ευαίσθητης περιοχής είναι από τα πρώτα θέματα για συζήτηση μεταξύ μίας γυναίκας και του γυναικολόγου της και καλό είναι να γίνεται από το πρώτο ραντεβού. Γενικά υπάρχει μία πολύ συγκεχυμένη αντίληψη για το τι σημαίνει καθαριότητα της ευαίσθητης περιοχής. Υπάρχουν δύο γεωγραφικά άκρα, η Δύδη και η Ανατολή, με τελείως διαφορετική αντίληψη για το τι πρέπει να γίνεται. Η Δυτική λέει ότι οποιαδήποτε παρέμβαση στην περιοχή οδηγεί σε διαταραχή της φυσιολογικής χλωρίδας η οποία αποτελεί την φυσική άμυνα της περιοχής με αποτέλεσμα η περιοχή να γίνεται ευάλωτη σε παθογόνα μικρόβια. Συστήνει την χρήση απλού σαπουνιού χωρίς αρώματα, άφθονο νερό και απαγορεύει την χρήση ακόμα και ήπιων αντισηπτικών. Οι Αμερικανοί μάλιστα για να δείξουν την σημαντικότητα λένε "μην βάζετε στην περιοχή ότι δεν θα βάζατε στο μάτι σας". Εγώ προσωπικά συμφωνώ μαζί τους άλλωστε και η φιλοσοφία της Ιατρικής Σχολής στην Αθήνα κινείται στην Λογική της σύγχρονης Ιπποκρατικής Ιατρικής.

Η Ανατολική από την άλλη μεριά, όπως έχω διαπιστώσει να συμβαίνει, συστήνει ακόμα και πλύσεις του κόλπου με αντισηπτικά. Πρόσφατα διαπίστωσα ότι και στην Ολλανδία συστήνουν πλύσεις του κόλπου αλλά με ήπια αντισηπτικά συγκεκριμένου pH ή εναλλακτικά προϊόντα που μιμούνται τις συνθήκες του κόλπου. Προσωπική μου άποψη αλλά και ελληνική γραμμή είναι να μην προβαίνουμε σε υπερβολές γιατί η χρήση αντισηπτικών όχι μόνο θα οδηγήσει τελικά σε κολπίτιδα αλλά και στην δημιουργία ανθεκτικών στελεχών των μικροβίων. Συμβουλευτείτε λοιπόν πάντα τον γιατρό σας για τα βήματα που θα ακολουθήσετε.