Τα πρώτα συμπτώματα που θα αισθανθεί μία γυναίκα με αρχόμενη νόσο είναι:
- πόνος στην επαφή
- επιδείνωση σταδιακή των πόνων της περιόδου, ιδίως την πρώτη ημέρα
- πονάκια χαμηλά στην κοιλιά, αυτά που πολλές γυναίκες χαρακτηρίζουν κρυώματα.
Εάν επεκταθεί σε ωοθήκη, τότε θα συμβαίνε επώδυνη ωορρηξία. Εάν επεκταθεί στην ουροδόχο κύστη, η ούρηση θα είναι επώδυνη κ.ο.κ.
Στόχος πάντα στην Ιατρική είναι να προλαμβάνουμε μία κατάσταση πριν επεκταθεί ή πριν γίνει βαρύτερη. Η ενδομητρίωση επειδή προκαλεί μία διάσπαρτη φλεγμονή με μικροαιμορραγίες στην κοιλιά, διαταράσσει την φυσιολογική ανατομική των οργάνων προκαλώντας υπογονιμότητα ή/και στείρωση.
Επίσης επηρεάζει την έκβαση της εξωσωματικής γιατί:
- αυξάνουν ενδοκοιλιακά οι παράγοντες φλεγμονής (ουσίες που εκκρίνονται από τα κύτταρα της άμυνας)
- διατηρείται σε συνεχή διέγερση το ανοσιακό σύστημα με πρώτα τα φαγοκύτταρα
Για να επιτύχει μία γονιμοποίηση του ωαρίου, είτε φυσική είτε υποβοηθούμενη το ανοσοποιητικό πρέπει να είναι ήρεμο.
Η επέμβαση για την ενδομητρίωση είναι κατά κανόνα ελάχιστα επεμβατική (λαπαροσκοπική ή ρομποτική χειρουργική). Η διαδικασία περιλαμβάνει:
- έλεγχο όλης της κοιλιακής κοιλότητας
- εντοπισμό των εστιών ενδομητρίωσης-καυτηριασμό
- λύση όλων των συμφύσεων
- καλή έκπλυση της κοιλιάς
Αυτή είναι συνήθως η χειρουργική πρακτική σε ελαφρά μορφή ενδομητρίωσης. Εάν η εικόνα είναι βαρύτερη γίνονται επιπλέον χειρισμοί. Εάν π.χ. είναι διηθημένη η ουροδόχος κύστη από ενδομητρίωση θα πρέπει να αφαιρεθεί το τμήμα της κύστης. Εάν είναι επιφανειακά στην κύστη γίνεται καυτηριασμός και όχι αφαίρεση. Ισχύει εδώ το όσο νωρίτερα γίνει το χειρουργείο τόσο καλύτερα. Εάν η ενδομητρίωση είναι προχωρημένη τότε τα ποσοστά υποτροπής της είναι μεγάλα και μάλιστα σε σύντομο διάστημα. Η διακοπή της περιόδου για 3 έως 6 μήνες μπορεί να την υποστρέφει σε ένα μεγάλο ποσοστό αλλά δεν είναι και πανάκεια. Η σύσταση που δίνουμε σε μία γυναίκα με προχωρημένη ενδομητρίωση εάν είναι έγγαμη, είναι να τεκνοποιήσει σύντομα μετά το χειρουργείο.
Η νοσηλεία διαρκεί το πολύ 24 ώρες. Η επιστροφή στις συνήθεις δραστηίότητες είναι πολύ γρήγορη.
Υπάρχουν περιπτώσεις που η διάγνωση είναι δύσκολη ή συγχέεται με άλλη εικόνα (π.χ. μεγάλη κύστη ενδομητρίωσης). Εάν η εικόνα δεν είναι σαφής από τον απεικονιστικό έλεγχο τότε μπορεί η επέμβαση να γίνει με ανοικτή τομή.
