Οι σύνδεσμοι ουσιαστικά είναι σαν σχοινιά που κρατάνε στην θέση τους τον κόλπο. Το ίδιο συμβαίνει και με την μήτρα δηλαδή οι σύνδεσμοι της μήτρας (στρογγύλοι, ιερομητρικοί, εγκάρσιοι) επιτελούν το ίδιο ακριβώς έργο: να στηρίζουν τα όργανα σε μία φυσιολογική ανατομική θέση.

Όσον αφορά τον κόλπο υπάρχουν πολλοί σύνδεσμοι αλλά και ανατομικοί σχηματισμοί που τον στηρίζουν. Όπως ας πούμε το ίδιο το μυϊκό σύστημα της περιοχής λόγω της κατασκευής του βοηθάει και αυτό στην στήριξη. Το να αναφέρουμε έναν έναν τους συνδέσμους με τα περίπλοκα ονόματα (π.χ. ηβοουρηθρικοί σύνδεσμοι, ιερομητρικοί, ενδοπυελική περιτονία κ.α.) δεν είναι το ζητούμενο εδώ. Αυτό που έχει σημασία είναι να εξηγήσουμε ότι οποιαδήποτε χαλάρωση ή κάκωση ή βλάβη κ΄΄αποιων από αυτούς τους συνδέσμους οδηγεί σε εκδήλωση κάποιων συμπτωμάτων. Επίσης να διευκρινίσουμε ότι υπάρχουν διάφοροι τύποι χαλάρωσης και μάλιστα ο κάθε ένας από αυτούς έχει διαφορές στην διαβάθμισή του. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν όλες οι γυναίκες ίδιου βαθμού χαλάρωση ούτε φυσικά ίδιου τύπου χαλάρωση.

Τα αίτια που μπορούν να οδηγήσουν σε χαλάρωση του κόλπου είναι:

• Ο αριθμός των φυσιολογικών τοκετών. Όσο περισσότερα παιδιά έχει γεννήσει μία γυναίκα, τόσο αυξάνει ο κίνδυνος χαλάρωσης.
• Η φυσική απώλεια της τάσης των συνδέσμων με το πέρασμα των χρόνων. Όπως το δέρμα χάνει την τάση του έτσι και οι υπόλοιποι ιστοί από έλλειψη κολλαγόνου και άλλων παραγόντων στήριξης.

Ο συνδυασμός αυτών των δύο παραγόντων δηλαδή ηλικία και αριθμός τοκετών αυξάνει ακόμα περισσότερο τον κίνδυνο εμφάνισης χαλάρωσης ανάλογα με τον αριθμό των τοκετών.

Τα μέτρα που μπορεί να πάρει μία γυναίκα για να καθυστερήσει όσο το δυνατόν την χαλάρωση ή ακόμα και να την κρατήσει σε μικρό βαθμό ακόμα και σε προχωρημένες ηλικίες είναι:

• Γυμναστική. Πάντα ήταν και θα είναι ωφέλιμη η γύμναση του σώματος. Για το συγκεκριμένο πρόβλημα μπορείτε να συνεννοηθείτε με γυμναστή για ασκήσεις που αφορούν την κοιλιά, την λεκάνη και τους μηρούς. Καλό είναι να ξεκινήσετε την γυμναστική μετά τον πρώτο τοκετό. Αν γυμναζόσασταν πριν γεννήσετε, προσπαθείστε να μην διακόψετε. Βρείτε λίγο χρόνο να γυμναστείτε. Πεζοπορίες, τρέξιμο, ποδήλατο είναι ιδανικά για κάθε ηλικία. Ακόμα και η γιόγκα, τα σύγχρονα είδη γυμναστικής και ο χορός γυμνάζουν όλο το μυϊκό σας σύστημα.
• Το σωματκό βάρος. Καλό είναι να διατηρείτε το βάρος σας στα επίπεδα του ιδανικού ή έστω κοντά στο ιδανικό για το ύψος σας και τον σκελετό σας. πάντα να θυμάστε ότι με το πέρασμα των χρόνων οι θερμιδικές ανάγκες μειώνονται άρα δεν χρειάζεται το σώμα την ίδια ημερήσια λήψη θερμίδων.

Εάν διαπιστώσετε κάποιο πρόβλημα που δεν το είχατε παρατηρήσει προηγουμένως, μην το αφήσετε. Καλό είναι να εξεταστείτε από τον γυναικολόγο σας για να γνωρίζετε:

• την φύση του προβλήματος
• την έκτασή του
• την ταχύτητα επιδείνωσης
• συμβουλές για να μετριάσετε την επιδείνωση

Εάν αμελήσετε τις πρώτες ενδείξεις ή την πρώτη προειδοποίηση του γιατρού σας για την εμφάνιση χαλάρωσης, τότε είστε σε μονόδρομο. Σταδιακά με το πέρασμα των χρόνων μπορεί να διαπιστώσετε μόνες τα εξής:

• "μπούκωμα". Οφείλεται στο ότι ο κόλπος έχει χαλαρώσει και διπλώνει.
• "Κάτι να προεξέχει". ο κόλπος χαλάρωσε τόσο που αρχίζει να προεξέχει ανα΄μεσα στα χείλη του αιδοίου. Μπορείτε να τον αισθανθείτε και να τον πιάσετε.
• Απώλεια ούρων. Μπορεί να έιναι απώλεια αν βήξετε, αν γελάσετε, αν σηκώσετε βάρος. Μπορεί να είναι μόνιμη απώλεια. Αυτό σημαίνει ότι ο κόλπος χαλαρώνοντας παρέσυρε την ουρήθρα μαζί του και αυτή αδυνατεί να συγκρατήσει τα ούρα.
• Προβολή του τραχήλου της μήτρας. Ακόμα πιο σοβαρή χαλάρωση. Η μήτρα σταδιακά αρχίζει να πέφτει.

Η χαλάρωση έχει τις διαβαθμίσεις της. Ανάλογα με το όργανο ή με την θέση χαλάρωσης διακρίνουμε διαφορετικούς τύπους χαλάρωσης ανάλογα με το όργανο που συμπαρασύρει ο κόλπος μαζί του πέφτοντας. Οι τύποι αυτοί είναι:

Ουρηθροκήλη. Πτώση της ουρήθρας από χαλάρωση του κόλπου. Στην γυναικολογική εξέταση ο γιατρός σας καλεί να βήξετε δυνατά ή να σφιχτείτε. Εάν υπάρχει ουρηθροκήλη θα προβάλει (θα κατεβαίνει) το τοίχωμα της ουρήθρας. Μπορεί να συνοδεύεται και από απώλεια ούρων.

Κυστεοκήλη. Η χαλάρωση του κόλπου συμπαρασύρει την ουροδόχο κύστη προς τα κάτω με αποτέλεσμα να προβάλει αυτή έξω από το σώμα. Η πρώτου βαθμού κυστεοκήλη συνήθως δεν έχει συμπτώματα αλλά αποτελεί το καμπανάκι κινδύνου για αυτό που επακολουθεί.

Η δεύτερου και τρίτου βαθμού κυστεοκήλη (οπότε ο κόλπος προβάλει σαν σακούλα ανάμεσα στα χείλη του αιδοίου) έχει συμπτώματα:

• αίσθημα βάρους, μπούκωμα
• δυσκολίες στην ούρηση.
• Αδυναμία ούρησης (σοβαρό πρόβλημα)
• απώλεια ούρων

Συχνά η κυστεοκήλη (χαλάρωση του πρόσθιου τοιχώματος του κόλπου) συνδυάζεται με εντεροκήλη ή ορθοκήλη (χαλάρωση του οπίσθιου τοιχώματος του κόλπου & πτώση του εντέρου).

Εντεροκήλη. Αυτή προβάλει στο βάθος του κόλπου σαν ένας σάκος ο οποίος όμως παρασύρει μαζί του το έντερο. Το έντερο κατεβαίνει στον σωλήνα του κόλπου. Η γυναίκα αισθάνεται κάτι να την ενοχλεί στο βάθος του κόλπου σαν να έχει ένα ξένο σώμα.

Ορθοκήλη. Είναι το αντίστοιχο της κυστεοκήλης. Αφορά το οπίσθιο μέρος του κόλπου (προς τον πρωκτό). Έχει τρείς βαθμούς βλάβης όπως η κυστεοκήλη, δημιουργεί το αίσθημα βάρους και το μπούκωμα και μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στις κενώσεις. Η ορθοκήλη και η κυστεοκήλη πολύ συχνά συνυπάρχουν.

Πρόπτωση της μήτρας. Η βλάβη των συνδέσμων στήριξης της ίδιας της μήτρας θα οδηγήσει σε σταδιακή κάθοδο της μήτρας μέσα στον κόλπο. Το πρώτο τμήμα της μήτρας που θα προβάλει ανάμεσα στα χείλη του αιδοίου είναι ο τράχηλος της μήτρας. Σταδιακά και ανάλογα με το μέγεθος της μήτρας μπορεί να εξέλθει ολόκληρη η μήτρα από τον κόλπο οπότε μιλάμε για ολική πρόπτωση μήτρας. Η μήτρα βγαίνοντας από τον κόλπο συμπαρασύρει μαζί της την ουρήθρα και την ουροδόχο κύστη καθώς και το έντερο.

Δυστυχώς όλα αυτά τα όργανα στηρίζονται στον άνθρωπο το ένα πάνω στο άλλο. Πάρτε ένα καλαμάκι και διπλώστε το. Έτσι ακριβώς είναι η ουρήθρα διπλωμένη σε μία γυναίκα που έχει πρόπτωση μήτρας. Η γυναίκα αυτή δεν μπορεί να ουρήσει. Για να ουρήσει αναγκάζεται κάθε φορά να σπρώχνει την μήτρα μέσα στον κόλπο προσπαθώντας έτσι να αποκαταστήσει έστω και προσωρινά το τσαλάκωμα της ουρήθρας. Η ουροδόχος κύστη όμως δεν αδειάζει με αποτέλεσμα σταδιακά τα ούρα, πηγαίνοντας προς τα πίσω, να φτάνουν στους νεφρούς. Οι νεφροί διογκώνονται (φουσκώνουν σαν μπαλόνια) με αποτέλεσμα να καταστρέφονται οι κάλυκες και ο νεφρός σαν όργανο. Το αποτέλεσμα θα είναι βλάβη στους νεφρούς που αν παραμεληθεί θα γίνει ανεπανόρθωτη.

Το ίδιο "τσαλάκωμα" παθαίνει και το έντερο. Ευτυχώς εδώ δεν υπάρχει στο βάθος κάποιο ζωτικό όργανο όπως οι νεφροί αλλά η γυναίκα αδυνατεί να κενώσει το έντερο αν δεν σπρώξει την μήτρα μέσα στον κόλπο. Η δυσκοιλιότητα, ο χρόνιος ερεθισμός του εντέρου θα προκαλέσουν διάταση (φούσκωμα), πόνο έντονο στην κοιλιά και πολλά προβλήματα.

Είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς τον λόγο για τον οποίο μία γυναίκα αφήνει τον εαυτό της τόσο παραμελημένο ώστε να βλέπουμε ακόμα και σήμερα με τόση πληροφόρηση τέτοιες καταστάσεις. Η φοβία για ένα χειρουργείο που όλοι τον έχουμε λίγο πολύ δεν δικαιολογεί αυτή την αμέλεια. Άλλωστε το χειρουργείο αυτό γίνεται με επισκληρίδια αναισθησία. Ίσως να υπάρχουν βαθύτερα αίτια που δεν μπορούν να καλυφθούν σε αυτή την ενότητα.