Η κατάσταση αυτή δεν είναι κατ' εξοχήν θέμα της ειδικότητας της Γυναικολογίας. Όμως λόγω του ότι αφορά σχεδόν αποκλειστικά νεαρά κορίτσια και προκαλεί διαταραχές του κύκλου (αμηνόρροια) είναι σωστό να αναφέρουμε μερικά πράγματα.

Πόνος στην περιοχή των έξω γεννητικών οργάνων

Πρόκειται για μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται από πόνο στην περιοχή των χειλέων σαν κάψιμο ή διαξιφιστικός πόνος. Μπορεί να συνοδεύεται από δύσοσμη έκκριση. Τα αίτια είναι πολλά αλλά το πιο σύνηθες είναι τοπική φλεγμονή. Ακόμα και αν η φλεγμονή αφορά τον κόλπο εν τούτοις μπορεί να εκδηλωθούν συμπτώματα από τα χείλη του αιδοίου, κατάσταση η οποία είναι πολύ ενοχλητική για την γυναίκα και επηρεάζουν την ψυχολογία της και τις δραστηριότητές της.

Τον τελευταίο καιρό έχει δημιουργηθεί μεγάλη σύγχυση γύρω από το θέμα αυτό. Αιτία είναι τόσο ο μεγάλος αριθμός προϊόντων που έχουν κυκλοφορήσει για την περιποίηση της περιοχής των γεννητικών οργνων όσο και οι διφορούμενες πληροφορίες οι οποίες δίνονται από διάφορα περιοδικά όποια κι αν είναι η κατεύθυνσή τους όσον αφοραά την ύλη τους. Όλα τα περιοδικά πλέον, ακόμα και της μόδας έχουν και κάποιους ειδικούς οι οποίοι δίνουν συμβουλές υγείας!!

Η πρώτη περίοδος σίγουρα θα ανησυχήσει ένα κορίτσι, περισσότερο μάλιστα αυτό που δεν πρόλαβε να ενημερωθεί ή τέλος πάντων δεν ενημερώθηκε για κάποιους λόγους. Η μητέρα είναι αυτή που επιφορτίζεται το βάρος της ενημέρωσης. Ούτε η γιαγιά ούτε η θεία ούτε οι φίλες. Η μητέρα πρέπει να είναι αυτή που θα αναλάβει τον ρόλο αυτό γιατί της ανήκει και με τον τρόπο αυτό θα δημιουργήσει τις βάσεις για μία πιο «ενήλικη» σχέση με το παιδί της. Ο ρόλος της μητέρας εδώ είναι κυρίαρχος.

Πότε εμφανίζεται η περίοδος στα νέα κορίτσια; Εξαρτάται από την χρονική στιγμή που ο άξονας όπως λέγεται θα είναι ώριμος για να αντεπεξέλθει στην εμφάνισή της. Άξονα λέμε τα κέντρα που συνεργάζονται για την εμφάνιση της περιόδου και είναι αναφορικά ο υποθάλαμος, η υπόφυση και οι ωοθήκες. Σημασία δεν έχει βέβαια η απόλυτη γνώση του τι είναι το καθένα από αυτά αλλά το ότι η εμφάνιση της περιόδου είναι μία πολύπλοκη διαδικασία.

Αλλαγές στο σώμα και στον τρόπο σκέψης

Η εφηβεία είναι μία περίοδος στην οποία το σώμα διαμορφώνεται για να αποκτήσει την τελική του δομή. Οι αλλαγές είναι σημαντικές και για τα δύο φύλα αν και στα κορίτσια θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ορόσημο αφού ξεκινάει η έμμηνος ρύση (περίοδος) και ουσιαστικά η δυνατότητα να τεκνοποιήσουν. Βέβαια αυτό δεν είναι το επιθυμητό σε αυτή την ηλικία αλλά δημιουργεί σημαντικές αλλαγές στον τρόπο σκέψης και θεώρησης των πραγμάτων.

Το στήθος στα νεαρά κορίτσια αρχίζει να διαμορφώνεται με την έναρξη μίας διαδικασίας που ονομάζεται ήβη. Κατά την διάρκεια της ήβης συμβαίνουν ένα πλήθος μεταβολών που αφορούν την εικόνα και τον χαρακτήρα του. Το παιδί αρχίζει σταδιακά να μεταμορφώνεται σε γυναίκα και η διαδικασία αυτή θα χρειαστεί κάποια χρόνια. Όλη αυτή η διαδικασία ξεκινά από Κέντρα του Εγκεφάλου τα οποία ενεργοποιούνται σε κάποια στιγμή της ζωής ενός κοριτσιού. Η ενεργοποίηση αυτή δεν είναι η ίδια για όλα τα κορίτσια. Υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση ανάμεσα στα κορίτσια όσον αφορά την ηλικία που θα σηματοδοτηθεί η έναρξη αυτής της διαδικασίας.

Από την στιγμή που θα απελευθερωθεί το ωάριο θα ξεκινήσει την περιπλάνηση του στο γεννητικό σύστημα με τελικό στόχο την γονιμοποίηση. Οι σάλπιγγες οι οποίες είναι ουσιαστικά προσκολλημένες πάνω στις ωοθήκες έχουν σημαντικό ρόλο στην περιπλάνηση του ωαρίου. Διαθέτουν την ικανότητα να συλλαμβάνουν το ωάριο και δεν το αφήνουν να χάσει τον δρόμο του. Με τους κροσσούς της που μοιάζουν με χτένα η σάλπιγγα σπρώχνει το ωάριο προς μία κατεύθυνση, δηλαδή προς την μήτρα. Επίσης η σάλπιγγα κάνει κινήσεις περισταλτισμού που της επιτρέπουν να σπρώχνει με μεγαλύτερη δύναμη το ωάριο στον σωστό δρόμο. Μία σημαντική επισήμανση είναι ότι η σάλπιγγα αποτελεί ένα όργανο θαυμαστής αρχιτεκτονικής και λειτουργικότητας. Επανειλημμένα βλέπουμε σε σαλπιγγογραφίες τις σάλπιγγες να είναι ανοικτές δηλαδή διαβατές από το υγρό αλλά αυτό δεν αποδεικνύει ότι είναι και λειτουργικές. Συχνά βρίσκουμε σε λαπαροσκοπήσεις σάλπιγγες οι οποίες αν και είναι ανοικτές στην σαλπιγγογραφία, εν τούτοις έχουν αλλοιώσεις και βλάβες που επηρεάζουν την λειτουργία τους. Η μόνη απόδειξη ότι είναι οι σάλπιγγες λειτουργικές σε ένα κατά τα άλλα υγιές ζευγάρι, είναι μία επιτυχής εγκυμοσύνη.

Η ωορρηξία είναι η διαδικασία απελευθέρωσης του ώριμου ωαρίου από το ωοθυλάκιο. Συμβαίνει, σε φυσιολογικές καταστάσεις, μία φορά τον μήνα στην μέση του κύκλου εάν αυτός είναι διάρκειας 28 ημερών. Σαν διαδικασία δεν είναι επώδυνη στις περισσότερες γυναίκες. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις γυναικών που βιώνουν έντονα συμπτώματα την ημέρα της ωορρηξίας. Μία κατάσταση που περιγράφεται σαν σύνδρομο επώδυνης ωορρηξίας. Χαρακτηρίζεται από διαξιφιστικό άλγος (πόνο σαν μαχαιριά) ιδιαίτερα έντονο που διαρκεί κάποιες ώρες και επηρεάζει την καθημερινότητα μίας γυναίκας. Ο πόνος είναι τέτοιος που μπορεί να προκαλέσει φόβο ότι πρόκειται για κάτι πιο σοβαρό και να οδηγήσει μία γυναίκα στο Νοσοκομείο.

Η διαδικασία της ωορρηξίας δεν είναι μία απλή διαδικασία. Απαιτεί τον πολύπλοκο συνδυασμό πολλών παραγόντων για να είναι επιτυχής. Η ωοθήκη απλά είναι το τελικό όργανο-στόχος, δηλαδή το όργανο στο οποίο εκδηλώνεται άλλοτε με επιτυχία και άλλοτε αποτυγχάνει η δράση ενός ορμονικού δικτύου. Το δίκτυο αυτό ονομάζεται άξονας και το αποτελούν με την σειρά που επιδρά το ένα κέντρο στο άλλο, τα παρακάτω κέντρα. Υποθάλαμος, υπόφυση,ωοθήκες, μήτρα. Τα κέντρα αυτά είναι αλληλένδετα και επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες. Ας τα πάρουμε με την σειρά.